logo

Ostrosłup

Definicja 1

Ostrosłupem nazywamy wielościan, którego jedna ściana, zwana podstawą, jest dowolnym wielokątem, a pozostałe ściany (tzw. ściany boczne) są trójkątami o wspólnym wierzchołku (tzw. wierzchołek ostrosłupa) nieleżącym na płaszczyźnie podstawy. Ostrosłup, którego podstawą jest nn-kąt, nazywamy ostrosłupem nn-kątnym.

Ostrosłup który w podstawie ma trójkąt nazywamy ostrosłupem trójkątnym, kwadrat nazywamy ostrosłupem czworokątnym itd.

Definicja 2

Wysokością ostrosłupa nazywamy odcinek (oraz jego długość), którego jednym końcem jest wierzchołek ostrosłupa, a drugim jest rzut prostokątny tego wierzchołka na płaszczyznę podstawy (tzw. spodek wysokości).

Uwaga 1

Zauważ, że spodek wysokości ostrosłupa pochyłego nie leży na jego podstawie.

Definicja 3

Mówimy, że ostrosłup jest prosty, jeżeli jego wszystkie krawędzie boczne są tej samej długości.

Twierdzenie 1

Następujące warunki są równoważne:

  • ostrosłup jest prosty

  • na podstawie tego ostrosłupa można opisać okrąg oraz spodek wysokości tego ostrosłupa jest środkiem okręgu opisanego na jego podstawie,

  • wszystkie krawędzie boczne ostrosłupa tworzą jednakowe kąty z płaszczyzną podstawy.

Definicja 4

Ostrosłup prosty, który w podstawie ma wielokąt foremny, nazywamy graniastosłupem prawidłowym.

Uwaga 2

W ostrosłupie prawidłowym, spodek wysokości leży w jednakowych odległościach od wierzchołków podstawy, tj. jest środkiem okręgu opisanego na podstawie tego ostrosłupa.

W szczególności spodek leży:

  • trójkąt równoboczny - przecięcie się wysokości trójkąta.

  • kwadrat - przecięcie przekątnych podstawy

  • pięciokąt foremny - przecięcie się dwusiecznych kątów

Dodatkowo, ściany boczne ostrosłupa prawidłowego są trójkątami równoramiennymi.

Definicja 5

Pole powierzchni ostrosłupa wyraża się wzorem:

Pc=Pp+PbP_c=P_p+P_b
(0)

gdzie PpP_p to pole podstawy ostrosłupa, natomiast PbP_b - suma pól ścian bocznych ostrosłupa.

Twierdzenie 2

Objętość dowolnego ostrosłupa dana jest wzorem:

V=13PpHV=\frac{1}{3}P_p\cdot H
(0)

gdzie PpP_p to pole podstawy ostrosłupa, natomiast HH - jego wysokością.

Definicja 6

Czworościanem foremnym nazywamy ostrosłup prawidłowy trójkątny, tj. ostrosłup którego podstawą oraz ścianami bocznymi są trójkąty równoboczne.

Twierdzenie 3

Niech dany będzie czworościan foremny o krawędzi długości aa. Wówczas:

h=a32Pc=a23H=a63V=a3212\begin{align*} h&= \frac{a\sqrt{3}}{2}\\ P_c&=a^2\sqrt{3}\\ H&=\frac{a\sqrt{6}}{3}\\ V&=\frac{a^3\sqrt{2}}{12}\\ \end{align*}
(0)

Definicja 7

Kąt płaski przy wierzchołku ostrosłupa prawidłowego to kąt wyznaczony przez ramiona trójkąta równoramiennego, który tworzy ścianę boczną tego ostrosłupa.

Twierdzenie 4

Niech dany będzie ostrosłup prawidłowy czworokątny o wysokości HH, wysokości ściany bocznej hh oraz długości boku podstawy aa. Wówczas:

Pc=a2+412ah=a2+2ahV=13a2H\begin{aligned} P_c&=a^2+4 \cdot \frac{1}{2}ah &=a^{2}+2ah\\ V&= \frac{1}{3}a^2H \end{aligned}
(0)

Twierdzenie 5

Niech dany będzie ostrosłup prawidłowy trójkątny o wysokości HH, wysokości ściany bocznej hh oraz długości boku podstawy aa. Wówczas:

Pc=Pp+Pb=a234+312ah=a234+3ah2V=13PpH=13a234H=a2H312\begin{aligned} P_c&=P_p+P_b=\frac{a^2\sqrt{3}}{4}+3\cdot \frac{1}{2}ah=\frac{a^2\sqrt{3}}{4}+\frac{3ah}{2}\\ V&=\frac{1}{3}\cdot P_p\cdot H=\frac{1}{3}\cdot \frac{a^2\sqrt{3}}{4}\cdot H=\frac{a^2H\sqrt{3}}{12} \end{aligned}
(0)

Twierdzenie 6

Ostrosłup którego podstawą jest nn-kąt posiada:

  • nn ścian bocznych,

  • n+1n+1 wszystkich ścian,

  • n+1n+1 wierzchołków,

  • 2n2n krawędzi

Twierdzenie 7

Spodkiem wysokości ostrosłupa prawidłowego trójkątnego jest ortocentrum, czyli punkt przecięcia się wysokości podstawy.

Dziedzina
Geometria przestrzenna
Dziedzina
Geometria
Twierdzenie
Twierdzenie o czworościanie foremnym
Twierdzenie
Własności ostrosłupa
Twierdzenie
Wzór na objętość ostrosłupa
Twierdzenie
Wzór na pole powierzchni ostrosłupa
Twierdzenie
Twierdzenie o spodku wysokości w ostrosłupie prawidłowym trójkątnym
Definicja
Ostrosłup prosty
Definicja
Wysokość ostrosłupa
Definicja
Wierzchołek ostrosłupa
Definicja
Spodek wysokości ostrosłupa
Definicja
Czworościan foremny
Definicja
Ostrosłup prawidłowy
Definicja
Kąt płaski przy wierzchołku ostrosłupa prawidłowego
Definicja
Ostrosłup

Komentarze (0)

Sortuj