logo

Potęga o wykładniku naturalnym

Definicja 1

Niech aRa\in\mathbb{R} oraz nNn\in\mathbb{N}. Potęga o podstawie aa oraz wykładniku naturalnym nn to wyrażenie:

an=aaan.a^n=\underbrace{a\cdot a\cdot \dotsc \cdot a }_{n}.
(0)

Wyrażenie ana^n można wymówić na wiele sposobów:

  • aa podniesione do potęgi nn-tej,

  • aa do potęgi nn-tej,

  • aa do nn-tej

Uwaga 1

Powszechnie, zamiast mówić “trzy podniesione do potęgi drugiej” (323^2) oraz “cztery podniesione do potęgi trzeciej” (434^3) używamy zwrotów “trzy do kwadratu(lubkwadrat liczby trzy”) oraz “cztery do sześcianu(lub “sześcian liczby cztery”).

Wyrażenia „do kwadratu” i „do sześcianu” pochodzą z geometrii i mają związek z kształtami oraz ich właściwościami.
W przypadku wyższych potęg brakuje powszechnie używanych figur geometrycznych, które by jednoznacznie kojarzyły się z tymi potęgami. Dlatego używa się po prostu określeń „do potęgi czwartej”, „do potęgi piątej” itd.

Uwaga 2

Dla dowolnej liczby aRa\in\mathbb{R}, a0a\neq 0, zachodzi:

a0=1.a^0=1.
(0)

Dlaczego? Zauważ, że:

1=aa=a1a11=\frac{a}{a}=\frac{a^1}{a^1}
(0)

Z własności działań na potęgach wiemy, że przy dzieleniu potęg o tych samych podstawach, ich wykładniki się odejmują, zatem możemy napisać:

1=a1a1=a11=a01=\frac{a^1}{a^1}=a^{1-1}=a^0
(0)

Dla a=0a=0, wyrażenie 000^0 jest niezdefiniowane ponieważ nie możemy dzielić przez 00.

Uwaga 3

Pamiętamy, że “dwa minusy dają plus”, tj. iloczyn dwóch liczb ujemnych jest liczbą dodatnią. W związku z tym, w parzystych potęgach liczb ujemnych możemy całkowicie pominąć znak minus, a w nieparzystych potęgach - zignorować nawias:

(a)2=(a)(a)=(1)a(1)a=a2(a)3=(a)(a)(a)=(1)(1)=1(1)a3=a3\begin{aligned} (-a)^{2}&=(-a) \cdot (-a)=(-1) \cdot a \cdot (-1) \cdot a=a^2\\ (-a)^3&=(-a) \cdot (-a) \cdot (-a)=\underbrace{(-1) \cdot (-1)}_{=1} \cdot (-1) \cdot a^3=-a^3 \end{aligned}
(0)

Ogólnie:

(a)2k=a2k(a)2k+1=a2k+1\begin{aligned} (-a)^{2k}&=a^{2k}\\ (-a)^{2k+1}&=-a^{2k+1} \end{aligned}
(0)

dla dowolnego kNk\in\mathbb{N}. Innymi słowy, parzysta potęga z liczby ujemnej jest dodatnia, a nieparzysta - ujemna.

Przykład 1

  • 53=555=1255^3=5\cdot 5\cdot 5=125

  • x5=xxxxxx^5=x \cdot x \cdot x \cdot x \cdot x

  • (ab)2=(ab)(ab)\left(a-b\right)^{2}=\left(a-b\right) \cdot \left(a-b\right)

Uwaga 4

Zauważ, że 10n10^n to liczba z 11 na początku i nn zer:

100=1101=10102=100103=1000\begin{aligned} 10^0&=1\\ 10^1&=10\\ 10^2&=100\\ 10^3&=1000 \end{aligned}
(0)

Komentarze (0)

Sortuj