logo

Twierdzenie matematyczne i jego dowód

Definicja 1

Definicja matematyczna to precyzyjne określenie pojęcia w matematyce, które jednoznacznie określa jego znaczenie i zakres. Definicja powinna być jasna, niesprzeczna oraz oparta na wcześniej przyjętych pojęciach lub aksjomatach.

Definicja 2

Twierdzenie matematyczne to zdanie, którego prawdziwość można wykazać (udowodnić) na podstawie wcześniej przyjętych założeń, aksjomatów lub innych udowodnionych twierdzeń, stosując ścisłe reguły logiki matematycznej.

Twierdzenie składa się z dwóch głównych części:

  • Założenia (przesłanki) – warunki, które muszą być spełnione, aby twierdzenie było prawdziwe.

  • Teza (wniosek) – stwierdzenie, które wynika z przyjętych założeń i które należy udowodnić.

Definicja 3

Twierdzenie odwrotne do danego twierdzenia to twierdzenie powstałe przez zamianę miejscami hipotezy (założenia) i tezy (wniosku) tego twierdzenia (implikacja odwrotna).

Uwaga 1

Nie każde twierdzenie odwrotne jest prawdziwe.

Uwaga 2

Nie każde twierdzenie jest zapisane za pomocą implikacji.

Definicja 4

Dowód matematyczny to logiczny ciąg argumentów, oparty na przyjętych aksjomatach, definicjach oraz wcześniej udowodnionych twierdzeniach, który wykazuje prawdziwość danego zdania (twierdzenia) w sposób ścisły i niepodważalny.

Definicja 5

Hipoteza to przypuszczenie dotyczące własności obiektów matematycznych lub zależności między nimi, które nie zostało jeszcze udowodnione ani obalone. Może stać się twierdzeniem, jeśli zostanie potwierdzona za pomocą dowodu matematycznego.

Uwaga 3

Często dane twierdzenie można obalić znajdując jeden przykład spełniający założenia twierdzenia dla którego teza twierdzenia nie jest prawdziwa.

Definicja 6

Dowód wprost polega na bezpośrednim wykazaniu prawdziwości tezy na podstawie założeń, stosując logiczne rozumowanie i znane twierdzenia.

Definicja 7

Dowód nie wprost polega na przyjęciu założenia przeciwnego do tezy i wykazaniu, że prowadzi to do sprzeczności.

Definicja 8

Pojęcie pierwotne w matematyce to takie pojęcie, które nie jest definiowane za pomocą innych pojęć, lecz przyjmuje się je jako podstawowe i intuicyjnie zrozumiałe. Stanowi ono fundament danej teorii matematycznej, a inne pojęcia są na nim budowane.

Przykład 1

  • Geometria - punkt, prosta, płaszczyzna.

  • Teoria mnogości - zbiór.

Definicja 9

Aksjomat to zdanie logiczne przyjmowane jako prawdziwe bez dowodu. Stanowi podstawę danej teorii matematycznej i służy do wyprowadzania innych twierdzeń za pomocą reguł logiki.

Definicja 10

Dowód indukcyjny to metoda dowodzenia twierdzeń matematycznych, szczególnie dotyczących liczb naturalnych. Opiera się na zasadzie indukcji matematycznej i składa się z dwóch głównych kroków:

  • Krok bazowy – wykazanie, że twierdzenie jest prawdziwe dla początkowej wartości (zazwyczaj n=0n=0 lub n=1n=1).

  • Krok indukcyjny – założenie, że twierdzenie jest prawdziwe dla pewnej liczby naturalnej nn (tzw. założenie indukcyjne) i wykazanie, że jest ono prawdziwe także dla n+1n+1.

Jeśli oba kroki są poprawnie udowodnione, to zgodnie z zasadą indukcji matematycznej twierdzenie jest prawdziwe dla wszystkich liczb naturalnych spełniających warunki początkowe.

Komentarze (0)

Sortuj