logo

Układ równań linowych z dwiema niewiadomymi

Definicja 1

Równaniem liniowym (pierwszego stopnia) z dwiema niewiadomymi xx i yy nazywamy równanie postaci:

ax+by=cax+by=c
(0)

gdzie a,b,cRa,b,c\in\mathbb{R} oraz aa i bb nie są równocześnie równe 00. Liczby a,b,ca,b,c nazywamy współczynnikami równania.

Uwaga 1

Ponieważ mamy do czynienia z dwiema niewiadomymi, rozwiązaniem rozważanego równania liniowego jest para liczb.

Definicja 2

Zbiór wszystkich par (x,y)R2(x,y)\in\mathbb{R^2} spełniających równanie pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi xx i yy nazywamy wykresem tego równania.

Twierdzenie 1

Wykresem równania pierwszego stopnia z dwiema niewiadomymi jest prosta.

Uwaga 2

Mówimy, że dane równanie opisuje prostą będącą jego wykresem.

Definicja 3

Układem dwóch równań liniowych z dwiema niewiadomymi xx i yy, nazywamy koniunkcję dwóch równań liniowych z dwiema niewiadomymi postaci:

{a1x+b1y=c1a2x+b2y=c2\begin{cases} a_1x+b_1y=c_1\\ a_2x+b_2y=c_2 \end{cases}
(0)

gdzie a1,a2,b1,b2Ra_1,a_2,b_1,b_2\in\mathbb{R} oraz a12+b12>0a_1^2+b_1^2>0 oraz a22+b22>0a_2^2+b_2^2>0, tj. a1a_1 i b1b_1 oraz a2a_2 i b2b_2 nie są jednocześnie równe 00.

Definicja 4

Rozwiązaniem układu dwóch równań liniowych z dwiema niewiadomymi nazywamy każdą parę liczb (x,y)R2(x,y)\in\mathbb{R}^2 która spełnia jednocześnie oba równania.

Rozwiązanie układu równań polega na wyznaczeniu wszystkich jego rozwiązań lub stwierdzeniu, że zbiór ten jest pusty.

Definicja 5

Niech dany będzie układ równań

{a1x+b1y=c1a2x+b2y=c2\begin{cases} a_1x+b_1y=c_1\\ a_2x+b_2y=c_2 \end{cases}
(0)

gdzie a1,a2,b1,b2Ra_1,a_2,b_1,b_2\in\mathbb{R} oraz a12+b12>0a_1^2+b_1^2>0 oraz a22+b22>0a_2^2+b_2^2>0. Liczby

W=a1b1a2b2=a1b2b1a2Wx=c1b1c2b2=c1b2b1c2Wy=a1c1a2c2=a1c2c1a2\begin{aligned} W=\begin{vmatrix} a_1 & b_1 \\ a_2 & b_2 \end{vmatrix} &= a_1b_2-b_1a_2 \\ W_x=\begin{vmatrix} c_1 & b_1 \\ c_2 & b_2 \end{vmatrix}&=c_1b_2-b_1c_2\\ W_y=\begin{vmatrix} a_1 & c_1 \\ a_2 & c_2 \end{vmatrix}&=a_1c_2-c_1a_2 \end{aligned}
(0)

nazywamy odpowiednio wyznacznikiem głównym tego równania, wyznacznikiem niewiadomej xx oraz wyznacznikiem niewiadomej yy

Twierdzenie 2

Niech dany będzie układ równań liniowych

{a1x+b1y=c1a2x+b2y=c2\begin{cases} a_1x+b_1y=c_1\\ a_2x+b_2y=c_2 \end{cases}
(0)

gdzie a1,a2,b1,b2Ra_1,a_2,b_1,b_2\in\mathbb{R}, a12+b12>0a_1^2+b_1^2>0 i a22+b22>0a_2^2+b_2^2>0, oraz niech dane będą wyznaczniki tego układu równań:

W=a1b1a2b2Wx=c1b1c2b2Wy=a1c1a2c2\begin{aligned} W=\begin{vmatrix} a_1 & b_1 \\ a_2 & b_2 \end{vmatrix} \\ W_x=\begin{vmatrix} c_1 & b_1 \\ c_2 & b_2 \end{vmatrix}\\ W_y=\begin{vmatrix} a_1 & c_1 \\ a_2 & c_2 \end{vmatrix} \end{aligned}
(0)

Wówczas:

  • układ ma jedno rozwiązanie wtedy i tylko wtedy, gdy W0W\neq 0, a rozwiązanie to wyraża się wzorem:

    (x,y)=(WxW,WyW)(x,y)=\left( \frac{W_x}{W}, \frac{W_y}{W} \right)
    (0)

  • układ ma nieskończenie wiele rozwiązań wtedy i tylko wtedy, gdy W=Wx=Wy=0W=W_x=W_y=0

  • układ nie ma rozwiązań wtedy i tylko wtedy, gdy

    W=0(Wx0Wy0)W=0\land(W_x\neq 0 \vee W_y\neq 0)
    (0)

Komentarze (0)

Sortuj