logo

Ciąg geometryczny

Definicja 1

Ciąg liczbowy (an)(a_n) nazywamy ciągiem geometrycznym, jeżeli każdy następny wyraz tego ciągu (oprócz pierwszego) powstaje poprzez pomnożenie poprzedniego wyrazu ciągu przez stałą qRq\in\mathbb{R}, czyli gdy dla dowolnego nN+n\in\mathbb{N_+} zachodzi:

an+1=anqa_{n+1}=a_n\cdot q
(0)

Liczbę qq nazywamy ilorazem ciągu (an)(a_n).

Twierdzenie 1

Niech dany będzie ciąg geometryczny (an)\left(a_n\right) o ilorazie qRq\in\mathbb{R}. Wówczas jeżeli:

  • a1>0a_1>0 oraz q>1q>1, to ciąg (an)\left(a_n\right) jest rosnący,

  • a1>0a_1>0 oraz q(0,1)q\in(0,1), to ciąg (an)\left(a_n\right) jest rosnący,

  • a1<0a_1<0 oraz q>1q>1, to ciąg (an)\left(a_n\right) jest malejący,

  • a1<0a_1<0 oraz q(0,1)q\in(0,1), to ciąg (an)\left(a_n\right) jest rosnący,

  • q=1q=1 to ciąg (an)\left(a_n\right) jest stały,

  • q=0q=0 to ciąg jest stały od przynajmniej drugiego wyrazu

  • q<0q<0 to ciąg (an)\left(a_n\right) nie jest monotoniczny

Twierdzenie 2

Dla dowolnego ciągu geometrycznego (an)\left(a_n\right) o ilorazie q0q\neq 0, jego wyraz ogólny przyjmuje postać:

an=a1qn1a_n=a_1 \cdot q^{n-1}
(0)

Ogólniej, dla dowolnego kN+k\in\mathbb{N_+}:

an=akqnka_n=a_k\cdot q^{n-k}
(0)

Twierdzenie 3

Ciąg (an)\left(a_n\right) o wyrazach różnych od zera jest ciągiem geometrycznym wtedy i tylko wtedy, gdy dla dowolnego n>1n>1 zachodzi równość:

an2=an1an+1a_n^2=a_{n-1} \cdot a_{n+1}
(0)

Twierdzenie 4

Suma nN+n\in\mathbb{N_+} początkowych wyrazów ciągu geometrycznego (an)\left(a_n\right) o ilorazie qq wyraża się wzorem:

Sn={a11qn1q,q1a1n,q=1S_n=\begin{cases} a_1\cdot \frac{1-q^n}{1-q},&q\neq1\\ a_1\cdot n,&q=1 \end{cases}
(0)

Twierdzenie 5

Jeżeli ciąg geometryczny jest dodatni, to dla dowolnego n2n\ge2:

an=an1an+1a_n=\sqrt{a_{n-1}\cdot a_{n+1}}
(0)

czyli dowolny wyraz ciągu (poza pierwszym) jest średnią geometryczną wyrazów sąsiednich.

Twierdzenie 6

Ciąg geometryczny (an)(a_n) o ilorazie qq jest:

  • rosnący, gdy q>1q>1,

  • malejący, gdy q(0,1)q\in (0,1),

  • stały, gdy q=1q=1.

Definicja 2

Szeregiem liczbowym ciągu (an)\left(a_n\right) nazywamy ciąg sum częściowych SnS_n tego ciągu. Jeżeli ciąg (Sn)\left(S_n\right) ma granicę SRS\in\mathbb{R}, to mówimy że szereg jest zbieżny i że SS jest sumą tego szeregu.

Definicja 3

Szeregiem geometrycznym nazywamy sumę wszystkich kolejnych wyrazów ciągu geometrycznego, czyli szereg postaci:

n=1aqn1=a1+a1q+a1q2+a1q3+\sum_{n=1}^{\infty}aq^{n-1}=a_1+a_1q+a_1q^2+a_1q^3+\ldots
(0)

gdzie a,qRa,q\in\mathbb{R}. Sumę:

Sn=a1+a1q+a1q2++a1qn1S_n=a_1+a_1q+a_1q^2+\ldots+a_1q^{n-1}
(0)

nazywamy nn-sumą częściową szeregu geometrycznego.

Jeżeli istnieje skończona granica sum częściowych:

S=limnSnS=\lim_{n\to\infty}S_n
(0)

to granicę tę nazywamy sumą szeregu, a sam szereg nazywamy zbieżnym. W przeciwnym wypadku szereg nazywamy rozbieżnym.

Twierdzenie 7

Szereg geometryczny o ilorazie q(1,1)q\in(-1,1) jest zbieżny, a jego suma wyraża się wzorem

S=a11qS=\frac{a_1}{1-q}
(0)

Definicja 4

Liczbą Eulera nazywamy liczbę zdefiniowaną jako:

e=limn(1+1n)n2,718281828459e=\lim_{n\to\infty}\left(1+\frac{1}{n}\right)^n\approx 2{,}718281828459
(0)

Dodatkowo:

e=n=01n!e=\sum_{n=0}^{\infty}\frac{1}{n!}
(0)

Komentarze (0)

Sortuj